برای آنکه بدانیم آلزایمر چیست باید دمانس را بشناسیم.
دِمانس یا اختلال شناخت و حافظه به شرایطی گفته می‌شود که بر اثر آن طی روندی آهسته و تدریجی، عملکرد های عالی مغز دچار آسیب شده و از بین می‌‌رود. معمولا افت حافظه نشانه ای است که سبب مراجعه فرد به پزشک می شود و علاوه بر آن نقایصی در چندین قلمرو شناختی مانند قدرت تفکر، تکلم، قضاوت، استدلال و ادراک دیده می شود .
بیماری آلزایمر
بیماری آلزایمر شایع ترین نوع دِمانس (اختلال شناخت و حافظه) با شروع تدریجی و پیشرفت مداوم است که به مرور حافظه و تواناییهای ذهنی دیگر مانند تفکر، استدلال و قضاوت فرد را تحت تأثیر قرار می دهد و فرد را در انجام وظایف روزانه زندگی با مشکل مواجه می کند.
آسیب شناسی بیماری آلزایمر
بیماری آلزایمر موجب می‌شود بر روی سلول‌های ناحیه هیپوکامپ مغز (بخش حافظه) افراد مبتلا رسوبات پروتئینی به نام پلاک های آمیلوئید ایجاد گردد. این پلاک ها نه تنها مانع از ارتباط بین سلول های عصبی می شود، بلکه باعث تخریب سلول های اطراف خود نیز میگردد. علاوه بر پلاک های آمیلوئید، کلافه های پیچیده دیگری با نام کلافه های نوروفیبریلاری در سلول های عصبی مغز به وجود می آید. ازدیاد و رشد این ترکیب باعث از بین رفتن سلول های مغزی می شود. کاهش سطح بعضی از موادشیمیایی که پیام ها را بین سلول های عصبی منتقل می کند نیز باعث از بین رفتن ارتباط بین سلول ها می گردد. تمام این موارد باعث کوچک شدن و آتروفی مغز می شود.
روشهای تشخیص بیماری آلزایمر
تشخیص این بیماری توسط پزشک و با بررسی تاریخچه سلامت فرد مبتلا و انجام برخی معاینات جسمانی / روانی و آزمایشهایی چون، سیتی اسکن، ام آر آی مغز، نوارمغزی، آزمایش مایع نخاع و یا آزمونهای روانشناسی انجام می پذیرد.
اثرات بیماری آلزایمر
معمولاً روند آسیب مغز در این بیماری از حافظه کوتاه مدت شروع می شود و سپس با درگیر شدن قسمتهای مختلف مغز، طیف وسیعی از علائم متفاوت ایجاد می‌شود که می‌توان آنها را در سه گروه کلی طبقه بندی نمود:
اختلالات شناختی
– ضعف در حافظه و فراموش نمودن مطالب
– اختلال در زبان (بیان و یا درک کلمات)
– اختلال در تفکر (بروز هذیان، آسیب در تفکر انتزاعی و…)
– ناتوانی در قضاوت و استدلال
– اختلال در جهت یابی و آگاهی به زمان و مکان
– اختلال در تصمیم گیری و حل مساله
– اختلال در یادگیری مطالب جدید
– کاهش توجه و تمرکز
– اختلال خواندن و نوشتن و محاسبه
اختلالات خلقی/ روانی
– آشفتگی و بی ثباتی خلق و تحریک پذیری
– ترس و اصظراب و افسردگی
– از دست دادن لذت ها و علایق گذشته
– ضعف تدریجی عواطف
– شکاکی، سوءظن، بدبینی و بی اعتمادی
– بی خوابی و آشفتگی خواب
– خندیدن و گریستن یکباره و بی دلیل
اختلالات رفتاری
– اختلالات رفتاری
– رفتار آشفته و غیرقابل پیش بینی
– بی قراری و پرسه زدن بی هدف و با بی تفاوتی و بی حرکتی
– سرگردانی و خارج شدن از منزل و گم شدن
– پرخاشگری و رفتار تهجمی ، لجبازی و مخالفت ورزی
– وابستگی شدید به مراقب (فرد مبتلا مانند سایه می شود)
– غروب زدگی (افزایش بی قراری در هنگام غروب)
– بروز رفتارهای وسواس گونه
– تکرار یک رفتار یا بیان یک عبارت به صورت مکرر
– اختلال در رفتارهای خاصی
– تغییر تدریجی شخصیت فرد مبتلا
– مخفی و انبار نمودن وسایل یا خوراکی ها
– کاهش تعادل فیزیکی و مهارت های حرکتی و هماهنگی میان آنها در راه رفتن، غذاخوردن، لباس پوشیدن، استحمام ، بروز رفتارهای ناپسند
