در حال رانندگی در مسیر همیشگی هستم اما نمی‌دانم کجا قرار دارم و به کجا دارم می‌روم، نام همکارانم را که چند سال میشناسم فراموش می‌کنم، در یخچال را باز می‌کنم اما یادم نمی‌آید چه چیزی میخواستم بردارم… آیا من آلزایمر دارم؟
همانطور که می‌دانید، آلزایمر یک بیماری مزمن و پیشرونده‌ی سیستم عصبی مرتبط با پیری است که باعث کاهش عملکرد شناختی و حافظه‌ای فرد می‌شود. این بیماری معمولا در سنین بالای 65 سال و در بیشتر موارد بعد از سن 85 سالگی ظاهر می‌شود.
اگرچه برخی از علائم آلزایمر می‌تواند به نوعی در فرآیند پیری در افراد ظاهر شود، اما این نکته را باید بدانیم که هر علائمی را ناشی از فرآیند طبیعی پیری در نظر نگیریم. برای تشخیص آلزایمر، می‌بایست علاوه بر داشتن اطلاعات کافی از علائم و نشانه‌های آن، به طور دوره‌ای تست تشخیص آلزایمر و ارزیابی پزشکی را انجام دهیم.
آمارهای نگران کننده در جهان رشد روز افزون آلزایمر را نشان می‌دهد و درگیر شدن خانواده‌ها با این بیماری باعث شده تا موجی از نگرانی در ما به وجود آید و با مشاهده برخی مشکلات در حافظه نگران شویم که آیا به آلزایمر مبتلا شدیم و یا اینکه چه کار کنیم تا از این بیماری پیشگیری کنیم و در امان بمانیم.
تحقیقات و مطالعاتی که طی این سال‌ها بر روی افراد مختلف صورت گرفته نشان می‌دهد که مشکلات حافظه‌ای می‌توانند علائم اولیه از آلزایمر باشند. اما یادتان باشد که هر اختلال و علائمی در حافظه دلیل محکمی بر الزایمر نیست، چرا که عوامل بسیاری می‌توانند در بروز اختلالات حافظه تاثیر بگذارند.
در این مقاله، می‌خواهیم به بررسی علائم آلزایمر، روش‌های تشخیص آن و راهکارهایی برای پیشگیری و کنترل بیماری بپردازیم
مشکلات عادی در حافظه
فراموش کردن نام افرادی که تازه با آنها ملاقات کرده‌اید، چند ثانیه یا چند دقیقه فکر کردن در مورد اینکه ماشین خود را در کجا پارک کرده‌اید، فراموش کردن برای زنگ زدن به دوست‌تان در یک روز شلوغ کاری و مسائل اینچنینی از مشکلات عادی حافظه است.
اما چرا این اتفاق می‌افتد؟
دلیل آن این است که حافظه آنی و کوتاه مدت انسان‌ها به راحتی می‌تواند آشفته شود. به طور ساده‌تر مغز انسان اینگونه عمل می‌کند، مغزتان می‌داند که چند ساعت دیگر باید به دوست‌تان زنگ بزنید اما خیلی ضروری نیست، پس به طور موقت این وظیفه را از حافظه پاک می‌کند تا تمرکزتان بر روی کارهای مهم‌تر بیشتر شود. به همین دلیل است که برخی اوقات بی دلیل تلفن خود را برمی‌داریم که زنگ بزنیم اما نمی‌دانیم که به چه کسی می‌خواستیم زنگ بزنیم و موارد مشابه…
چه مشکلاتی از حافظه مشکوک است و باید به پزشک مراجعه کرد؟
چند مثال در خصوص موارد مشکوک مشکلات حافظه‌ای عنوان می‌کنیم:
- شما تازه چای خوردید اما یادتان نمی‌آید و دوباره درخواست یک فنجان چای می‌کنید.
- شما می‌دانید نوه دارید و او را می‌شناسید اما نمی‌دانید که متعلق به کدام فرزندتان است.
- در انتخاب لباس مناسب دچار مشکل می‌شوید، مثلا در هوای گرم تابستان برای رفتن به بیرون کاپشن می‌پوشید.
- وسایل خود را در مکان‌های عجیب و غریب می‌گذارید، مثلا کیف پول خود را در یخچال می‌گذارید.
- مکان‌هایی که بارها به آنجا رفته‌اید برایتان ناآشنا به نظر می‌رسد.
علائم اولیه آلزایمر
معمولا شروع بیماری در مراحل اولیه محسوس نیست اما با نشانه‌هایی همراه است که توجه به آنها می‌تواند به شما کمک کند تا آلزایمر را به موقع تشخیص دهید و در جهت کنترا پیشرفت بیماری قدم بدارید. اگرچه این نشانه‌ها علامتی قطعی برای آلزایمر نیست اما مراجعه مراکز تخصصی آلزایمر و مشاوره در این موارد ضروری است:
- قراردادن وسایل در جای اشتباه
- فراموش‌کردن نام مکان‌ها و اشیاء
- فراموش‌کردن مکالمات یا رویدادهای اخیر
- مشکل در به یاد آوردن کلمه مناسب
- سوال کردن‌های تکراری
- ضعف در قضاوت‌کردن
- سخت‌شدن تصمیم‌گیری
- کاهش انعطاف‌پذیری رفتاری
- افزایش تردید در انجام‌دادن کارهای جدید
- اختلال در خواب
- گم کردن وسیله‌ها
- گم شدن و سرگردانی
- صرف زمان بیشتر برای امور عادی روزانه
- افزایش اضطراب
- افزایش پرخاشگری
- تغییر در خلق و خو و شخصیت
- تصمیمات اشتباه به دلیل ضعف در قضاوت
با مشاهده این علائم و مخصوصا داشتن چند مورد از آنها باهم، لازم است به پزشک مراجعه کنید.
علائم ثانویه آلزایمر
در صورت پیشرفت بیماری آلزایمر علائم این بیماری محسوس‌تر می‌شود و شما به طور کامل به فرد مورد نظرتان مشکوک می‌شوید که عادی نیست و مشکلی وجود دارد. این علائم شامل موارد زیر می‌شود:
- مشکل در به یاد آوردن نام افراد
- مشکل در شناخت اعضای خانواده و دوستان
- تشدید سردرگمی و سرگردانی مثل گم شدن یا ندانستن زمان
- رفتار وسواسی، تکراری یا تکانشی
- هذیان (باور به چیزهایی که نادرست است)
- بدبینی و بدگمانی (پارانوئید) نسبت به مراقبان یا اعضای خانواده
- مشکل در گفتار
- اختلال در شناخت خانواده، دوستان و بستگان
- اختلال در انجام حرکات چند مرحله‌ای مانند پوشیدن لباس
- رفتارهای تکانشی مانند درآوردن لباس در مکان‌های نامناسب، استفاده از الفاظ رکیک
- جملات و حرکات تکراری
- دیدن یا شنیدن چیزهایی که دیگران نمی‌بینند و نمی‌شنوند (توهم)
- اختلال در خواندن، نوشتن و کار با اعداد
در مرحله از بیماری نظارت و مراقبت شدید از بیمار ضروری خواهد شد.
علائم شدید و پایانی آلزایمر
در این مراحل بیمار مبتلا به آلزایمر، احتمالا نیاز به مراقبت تمام وقت برای غذا خوردن، حرکت کردن و انجام امور شخصی داشته باشد.
- کاهش وزن، گاهی اوقات شدید
- مشکل در غذا خوردن و بلع
- مشکل در جابجا شدن یا حرکت کردن بدون کمک
- بی اختیاری ادرار یا مدفوع
- از دست دادن تدریجی توانایی حرف زدن
- اختلال قابل توجه در حافظه کوتاه مدت و بلندمدت
تشخیص به موقع آلزایمر از پیشرفت سریع آلزایمر جلوگیری می‌کند.
انجام تست تشخیص آلزایمر را جدی بگیرید.
عوامل خطر و تشدید کننده آلزایمر چیست؟
اگر چه علت بروز آلزایمر هنوز برای دانشمندان دقیق مشخص نشده اما عواملی که باعث افزایش احتمال آلزایمر یا تشدید آن می‌شوند شناخته شده که به شرح زیر است:
- سن: ابتلا به آلزایمر معمولا در سنین بالای 65 سال بروز می‌کند و هر 5 سال احتمال آن دو برابر می‌شود.
- سابقه خانوادگی: اگرچه نقش ژنتیک در آلزایمر کمرنگ است اما ژن‌هایی که از والدین خود به ارث می‌بریم می‌توانند در خطر ابتلا به بیماری آلزایمر نقش داشته باشند.
- ضربه به سر: افرادی که قبلا دچار صانحه و ضربه‌ای شدید به سرشان شده در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آلزایمر هستند.
- سیگار کشیدن: کشیدن سیگار و یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار باعث می‌شود تا مشکلاتی در یادگیری و حافظه به وجود آید.
- بیماری‌های قلبی: از دیگر عوامل ریسک ابتلا به آلزایمر، بیماری‌های قلبی و اسنداد شریان و عروق قلبی است.
- چاقی و اضافه وزن: شواهد این مطلب را تایید می‌کنند که چاقی و اضافه وزن باعث ایجاد اختلال در عملکرد مغز می‌شود و می‌تواند ریسک ابتلا به آلزایمر را افزایش دهد و یا روند پیشرفت آن را تسریع بخشد.
- دیابت نوع 2:افراد مبتلا به دیابت نوع 2 در معرض خطر بیشتری در ابتلا به پلاکهای مغزی تشکیل شده در بیماری آلزایمر هستند. برخی از تحقیقات جدید نشان داده که بیماری آلزایمر باید به عنوان یک نوع دیابت به نام دیابت نوع 3 طبقه بندی شود.
- عدم تحرک و ورزش: ورزش تاثیر بسزایی در تقویت حافظه و سلامت مغز دارد که می‌تواند عاملی پیشگیرانه در آلزایمر باشد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر اخیرا در خود و یا یکی از اعضای خانواده نشانه‌هایی از اختلال حافظه و دیگر علائم اولیه آلزایمر را مشاهده می‌کنید بهتر است به یک پزشک متخصص مراجعه کنید و با انجام تست تشخیص آلزایمر از وضعیت سلامت خود و خانواده با خبر شوید. چرا که هرچقدر زودتر متوجه این بیماری شویدف امکان کنترل بیماری راحت‌تر است و درمان‌های مختلف دارویی در مراحل اولیه آلزایمر اثربخشی بهتری خواهند داشت.
البته این نکته را فراموش نکنید که اختلالات حافظه حتما به دلیل آلزایمر نیست، می‌تواند ناشی از افسردگی، استرس، مصرف برخی داروها و یا سایر مشکلات مربوط به سلامتی باشد.
پرستاری از فرد مبتلا به آلزایمر در تهران
اگر می‌خواهید عزیز مبتلا به آلزایمر خود را در یک مرکز تخصصی آلزایمر در تهران نگهداری کتید، مرکز سالمندان زنبق سفید واقع در شمال تهران منطقه فرمانیه بهترین انتخاب شماست. چرا که این مرکز به طور تخصصی و ویژه از سالمندان آلزایمری نگهداری و پرستاری می‌کند و تمام خدمات پزشکی، پرستاری، کاردرمانی، فیزیوتراپی و… را برای این افراد ارائه می‌دهد. پرنسل و کادر پزشکی مرکز زنبق سفید تجربه کافی و آموزش‌های لازم در خصوص ارتباط با افراد آلزایمری را دارند.
در صورت تمایل با شماره تلفن 02122204194 تماس حاصل فرمایید.
